Ustawą z 29 listopada 2016 r. zmieniono zasady obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Zaczną one obowiązywać w stosunku do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2017 r.
Ustawa o PIT nie zna pojęcia „kwota wolna od podatku”. W opinii obiegowej zwykło się tym mianem określać dochód pomniejszony o odliczenia, który – po podstawieniu do tabeli – powoduje, że podatek przyjmuje wartość „0”. Ustawa posługuje się natomiast terminem „kwota zmniejszająca podatek”. Nowela w tym zakresie brzmi następująco:
„Art. 1. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
2) w art. 27:
a) w ust. 1 skala otrzymuje brzmienie:
| Podstawa obliczenia podatku w złotych |
Podatek wynosi | ||
| ponad | do | ||
| 85.528 | 18% | minus kwota zmniejszająca podatek | |
| 85.528 | 15.395 zł 04 gr + 32% nadwyżki ponad 85.528 | ||
b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a–1d w brzmieniu:
„1a. Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 albo art. 37 ust. 1 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi:
1) 1 188 zł – dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 6 600 zł;
2) 1 188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku – 6 600 zł) ÷ 4 400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6 600 zł i nieprzekraczającej kwoty 11 000 zł;
3) 556 zł 02 gr – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 11 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł;
4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.”
Przekład na język praktyczny
Jak widać, sama skala nie uległa zmianie. Ustawodawca podzielił natomiast podatników na pięć grup i wprowadził degresywną kwotę zmniejszającą podatek, czyli malejącą wraz ze wzrostem dochodu.
Osoby z dochodem (pomniejszonym o odliczenia, np. składki na ubezpieczenia społeczne, darowizny, straty itp.) do 6.600 zł będą miały kwotę zmniejszającą w wysokości 1.188 zł. Oznacza to, że do pułapu 6.600 zł nie zapłacą podatku. Wynika to z wyliczenia: 6.600 x 18% – 1.188 = 0.
Druga grupa osób to te, u których podstawa obliczenia podatku będzie się mieściła w przedziale od 6.601 do 11.000 zł. Algorytm ustalania kwoty zmniejszającej wskazuje, że wyniesie ona początkowo 1.188 zł, a końcowo 556,02 zł.
Podatnik z podstawą opodatkowania w granicach 11.001 – 85.528 zł będzie uprawniony do posługiwania się kwotą zmniejszającą podatek w wysokości 556,02 zł. Odpowiada ona zmniejszeniu dotychczas obowiązującemu.
Do grupy czwartej zaliczono osoby z podstawą obliczenia podatku od 85.529 do 127.000 zł. Kwota zmniejszenia będzie maleć wraz ze wzrostem podstawy: od 556,02 do 0 zł.
Grupa piąta obejmie podatników o podstawie opodatkowania wyższej od 127.000 zł. Nie będzie im przysługiwała kwota zmniejszająca podatek.
Opisane zasady dotyczą obliczenia rocznego dokonywanego przez podatnika lub jego płatnika. Natomiast przy kalkulowaniu zaliczek w trakcie roku rozwiązanie jest zerojedynkowe. Do podstawy nieprzekraczającej 85.528 zł kwota zmniejszająca wyniesie 556,02 zł, zaś po przekroczeniu owego pułapu zmniejszenie nie będzie stosowane.
Leszek Boroch
– pracownik Urzędu Skarbowego w Złotoryi