Rada gminy, miasta, powiatu oraz sejmik wojewódzki mają możliwość ustanawiania stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień za osiągane przez sportowców wyniki.
Sprawy z zakresu kultury fizycznej i turystyki należą do zadań własnych gminy (art. 7 ust. 1 pkt 10 u.s.g.), powiatu (art. 4 ust. 1 pkt 8) oraz samorządu województwa (art. 14 ust. 1 pkt 11 u.s.w.). W przypadku gminy ustawa stanowi dodatkowo, że takie zadania dotyczą nadto „terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych”.
Zgodnie z art. 31 ust. 1 i 2 ustawy o sporcie (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1463, poz. 1600) nagrody, stypendia sportowe, wyróżnienia ustanawia się dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe, z kolei finansowanie stypendiów i nagród możliwe jest dla terenów prowadzących szkolenie zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe w międzynarodowym lub krajowym współzawodnictwie sportowym.
Organ stanowiący JST w drodze uchwały (art. 31 ust. 3 u.o.s.) w stosunku do wymienionych wyżej gratyfikacji określa:
- szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania
- rodzaje i wysokość – można określić konkretną kwotę jak i zastosować „widełki” (patrz Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Wr 628/14)
Przy projektowaniu tego typu zasad należy wziąć pod uwagę:
- znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego – nie musi to polegać na wskazaniu konkretnych dyscyplin sportowych, można określić kryteria, które pozwolą na ustalenie zakresu desygnatu pojęcia „dany sport” (patrz Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 lipca 2017 r., sygn. akt III SA/Gd 372/17)
- osiągnięty wynik sportowy
Zgodnie z art. 35 ust. 5 u.o.s. można ustanowić wyróżnienia i nagrody pieniężne dla trenerów oraz innych osób wyróżniających się osiągnięciami w działalności sportowej. Należy wziąć przy tym pod uwagę znaczenie osiągnięć dla danej społeczności lokalnej. W drodze uchwały określa się:
- warunki i tryb przyznawania wyróżnień i nagród pieniężnych
- rodzaje wyróżnień i wysokość nagród pieniężnych
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że stypendia adresowanie są do wszystkich osób fizycznych. Organ stanowiący nie ma prawa uzależniać przyznawania świadczen od statutu zawodnika lub jego wieku. Nie można również zawężać kręgu osób do członków klubów sportowych:
„Przypomnieć w tym miejscu należy, że w myśl art. 31 ust. 1 w zw. z ust. 3 u.o.s. stypendia sportowe, nagrody oraz wyróżnienia, o których mowa w tym przepisie, adresowane są do wszystkich osób fizycznych. Co nadto istotne, ustawodawca nie uzależnia dopuszczalności przyznania świadczeń od statusu związanego z wiekiem (dziecko, młodzież), czy statusu zawodnika (amator, profesjonalny zawodnik sportowy, zrzeszony w klubie bądź niezrzeszony). Należy zgodzić się ze skarżącym, że unormowanie, o jakim mowa w § 4 uchwały, dotyczące przynależności do klubu sportowego – jest wymogiem, którego ustawa nie przewiduje, a które bezpodstawnie zawęża krąg osób uprawnionych do uzyskania stypendium. Takie unormowanie jest ponadto sprzeczne z wyrażoną w art. 7 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 u.s.g. zasadą, że zadaniem własnym gminy jest zaspokajanie potrzeb jej mieszkańców. Członkami wspólnoty są z mocy prawa mieszkańcy gminy i gmina nie może ich bezpodstawnie różnicować z uwagi na kwestię przynależności do klubu. W związku z tym rada gminy nie może zawężać ustawowego katalogu podmiotów upoważnionych do otrzymania stypendiów sportowych wyłącznie do osób fizycznych (dzieci i młodzieży), które są członkami klubów sportowych.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt II SA/Łd 673/17)
Ponadto sąd wyraźnie wskazuje, że celem nie jest wspieranie lokalnych klubów sportowych, ich zawodników, trenerów i działaczy:
„Dodatkowym argumentem przemawiającym za krytyczną oceną omawianej regulacji jest konstatacja, że celem art. 31 u.o.s. z pewnością nie jest wspieranie lokalnych klubów sportowych, ich zawodników, trenerów i działaczy. Klub sportowy, jako osoba prawna, może ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe dla zawodników (art. 5 ustawy). Zasadnie podnosi zatem skarżący, że unormowania w tym zakresie powodują nierówne traktowanie zawodników zrzeszonych w klubach i niezrzeszonych w klubach. Brak jest bowiem podstaw prawnych, aby w wykonaniu powyższej delegacji Rada Miejska ustanowiła stypendia sportowe finansowane z budżetu gminy, przeznaczone nie dla osób fizycznych, które osiągają wysokie wyniki w sporcie (wspólna cecha relewantna), lecz wyłącznie dla zawodników zrzeszonych w klubach sportowych.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 października 2017 r., sygn. akt II SA/Łd 623/17)
Uchwała tego typu jest aktem prawa miejscowego.
(Fot. Gospodarcza Złotoryja)