Przed świętami Sejm znowelizował ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej a także przepisy jej nowelizacji. Co to oznacza dla pomnika II Armii Ludowego Wojska Polskiego, który mieści się u zbiegu alei Miłej z ulicą Solną?
Zgodnie z nowelizacją właściciel (ale także użytkownik wieczysty) nieruchomości, na której znajduje się pomnik upamiętniający:
- osoby,
- organizacje,
- wydarzenia
- daty
symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujący taki ustrój w inny sposób musi usunąć ten pomnik w terminie do 31 marca 2018 r. Wcześniej termin wynosił rok od dnia wejścia w życie ustawy, czyli 21 października 2018 r.
W przypadku wykonania obowiązku koszty usunięcia pomnika zwraca Skarb Państwa ze środków budżetu państwa, których dysponentem jest wojewoda. Pod warunkiem, że właściciel (albo użytkownik wieczysty) nieruchomości, na której znajdował się pomnik, nie uczestniczył w procedurze wzniesienia tego pomnika.
Jeżeli zaś obowiązek nie zostanie wykonany, w terminie, wojewoda nakaże jego usunięcie już na koszt właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości.
Trudniej będzie zmienić nazwę ulicy nadaną przez wojewodę
Znowelizowano również przepisy dotyczące nazw ulic, placów, budowli itp. Zgodnie ze zmianami:
- zarządzenia zastępcze wojewody (nadające nowe nazwy) będą podlegały wykonaniu począwszy od dnia wejścia w życie.
- w przypadku niewykonania przez jednostkę samorządu terytorialnego (albo związek JST) zarządzenia zastępczego w terminie 30 dni od dnia jego wejścia w życie, wojewoda zapewni jego wykonanie na koszt tej jednostki.
- zmiana nazwy (przez radę gminy) nadanej zarządzeniem zastępczym będzie wymagała uprzedniej zgody IPN – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz właściwego wojewody.
- ustawa ogranicza też możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zarządzenie zastępcze jedynie do przypadku gdy brak możliwości wykonania obowiązku wynikał z przyczyn niezależnych od tej jednostki albo związku.
Ustawa może budzić wątpliwości zgodności z Konstytucją i z ratyfikowanymi umowa międzynarodowymi
Ustawa wchodzi w życie w 7 dni od dnia ogłoszenia a także skraca termin wykonania przez samorządy obowiązku. Ogranicza możliwość zmiany nazw ulicy (wymagana zgoda IPN i wojewody) oraz prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zarządzenie zastępcze. Może przez to prowadzić do ograniczenia możliwości ochrony sądowej samodzielności JST. To wszystko może budzić u samorządowców wątpliwości natury konstytucyjnej związane z art. 165 ust. 2 (ochrona sądowa samodzielności JST) a także art. 2 Konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawnego i wywiedziona zasada odpowiedniego vacatio legis) a także z art. 11 ratyfikowanej przez Polskę Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607):
„Społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu zapewnienia swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samorządności terytorialnej, przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym”
Ustawa wejdzie w życie 7 stycznia
Nowelizacja wspomnianej ustawy została ogłoszona w Dzienniku Ustaw 30 grudnia 2017 r. pod adresem publikacyjnym: Dz. U. z 2017 r., poz. 2495. Wejdzie w życie 7 stycznia.
Pomnik II Armii Ludowego Wojska Polskiego
Pomnik II Armii Ludowego Wojska Polskiego został wzniesiony w 1968 roku. Do 2016 roku odbywały się przed nim powiatowe uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego przez uczniów szkół. Oficjalnie z powodu złego stanu technicznego pomnika zostały one w tym roku przeniesione pod Pomnik Niepodległości (1990). Koszt usunięcia pomnika szacowany jest na ok. 200 tys. zł.
Zobacz również:
Zniknie pomnik, przed którym złotoryjscy uczniowie rozpoczynają rok szkolny?