Ustawą z 5 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1550) obniżono stawkę CIT. Preferencja nie obejmuje wszystkich podatników.
Od 2004 r. w Polsce osoby prawne płacą podatek dochodowy według liniowej stawki 19%. Z dniem 1 stycznia 2017 r. będzie to 15%. Stawka obniżona dotyczy podatników:
- tzw. małych (definicja małego podatnika pomieszczona jest w art. 4a pkt 10 ustawy o CIT),
- rozpoczynających działalność – w roku podatkowym, w którym to następuje.
Z drugiej z wymienionych grup wyłączył ustawodawca podatkowe grupy kapitałowe oraz podmioty, które zostały utworzone:
- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo
- w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość co najmniej 10.000 euro przeliczonej wg kursu ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników.
Wyliczone podmioty nie są uprawnione do stosowania obniżonej stawki również w roku następującym bezpośrednio po roku rozpoczęcia działalności. Zakaz rozciągnięty został także na okoliczność w/w przekształceń mających miejsce od dnia wejścia ustawy w życie (28 września) do 31 grudnia. Podatnicy, u których rok podatkowy nie pokrywa się z kalendarzowym i rozpoczyna się przed 1 stycznia 2017 r., będą stosować nowe przepisy dopiero począwszy od nowego roku podatkowego.
Inne zmiany wynikające z ustawy nowelizującej
Zmodyfikowano zasady ustalania przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce albo spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny (tzw. aport). Dotyczą zarówno podatników CIT, jak i PIT. Dotychczas przychodem jest nominalna wartość objętych udziałów akcji. Od 1 stycznia 2017 r. przychodem będzie wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki. W przypadku, gdy będzie ona niższa od wartości rynkowej aportu albo nie zostanie określona w statucie/umowie, wówczas przychodem będzie wartość rynkowa aportu określona na dzień przeniesienia prawa jego własności. Przy czym u podatników PIT zasady te dotyczą każdej postaci wkładu niepieniężnego, zaś u podatników CIT – z wyłączeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Z obrotu prawnego usunięto art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT. Eliminował on z kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od agio (agio to nadwyżka wartości aportu nad wartością nominalną wydanych w zamian udziałów/akcji). Ta zmiana jest następstwem modyfikacji zasad ustalania przychodu z tytułu wnoszenia aportu.
W noweli zdefiniowano na nowo pojęcia: „spółka”, „unicestwienie udziałów/akcji” i „rzeczywisty właściciel” (beneficial owner). W ustawie o PIT rozszerzono katalog przychodów, które będzie się uznawać za osiągnięte na terytorium RP przez nierezydentów, czyli osoby nie mające miejsca zamieszkania w RP. Do ustawy o CIT wprowadzono analogiczne zasady dotyczące osób prawnych mających siedzibę lub zarząd poza RP.
Leszek Boroch
– pracownik Urzędu Skarbowego w Złotoryi