Lanie wody – ciekawa lekcja o samorządzie na przykładzie podwyżek stawek za wodę i ścieki

Komisja Gospodarcza przegłosowała wniosek o odstąpieniu od głosowania projektu uchwały w sprawie zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Co to jednak w praktyce oznacza i co warto wiedzieć o tej uchwale?

  1. Przegłosowany przez komisję wniosek wcale nie oznacza, że projekt uchwały nie będzie poddany pod głosowanie.
    Projekt może zostać wycofany jedynie na sesji plenarnej w głosowaniu o zmianę porządku obrad (art. 20 ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym). Ustawodawca przewidział, że każda zmiana porządku obrad (nawet zwykła zmiana kolejności punktów sesji) wymaga bezwzględnej większości ustawowego składu rady. W praktyce oznacza to, że wniosek przechodzi tylko wtedy gdy na sesji zagłosuje za jego przyjęciem minimum 8 radnych Rady Miejskiej w Złotoryi (głosów za wnioskiem musi być więcej niż  suma głosów przeciw, wstrzymujących się oraz liczba osób nieobecnych). Trudniej jest więc zmienić porządek obrad niż… uchwalić uchwałę. Instytucja „większości zwykłej” (która dotyczy prawie wszystkich uchwał – art. 14 u.s.g.) polega na tym, że uchwała zostaje podjęta w sytuacji, w której liczba głosów „za” jest większa od liczby głosów „przeciw” czyli przykładowo podjęta może zosać uchwała, którą poprze 2 radnych, 1 będzie przeciw a 10 się wstrzyma.
  2. Niepodjęcie żadnej uchwały do 3 kwietnia 2017 r. (dzień, w którym upływa 45 dni od dnia przedstawienia wniosku taryfowego) w sprawie zatwierdzenia stawek lub w sprawie braku zatwierdzenia stawek oznacza, że wejdą one w życie po upływie 70 dni od dnia przedstawienia wniosku Burmistrzowi (art. 24 ust. 8 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków).  Oznacza to, że zgodnie z intencją spółki od 1 maja obowiązywać będzie nowa taryfa. Warto pamiętać, że jest to termin zawity, a więc po upływie terminu Rada nie może w kontekście tego wniosku taryfowego podjąć uchwały żadnej treści.
  3. Rada może zdecydować, że mieszkańcy zapłacą mniej niż w taryfie mimo wejścia w życie nowych stawek! 
    Rada gminy może podjąć uchwałę o dopłacie dla jednej, wybranych lub wszystkich taryfowych grup odbiorców usług (art. 24 ust. 6 u.z.z.w.). Wówczas dopłatę gmina przekaże bezpośrednio RPK a mieszkaniec tego nie odczuje. Aby zachować stawki na dotychczasowym poziomie, wymagałoby to wygospodarowania, w budżecie na rok 2017, ponad 200 tysięcy złotych. Tego typu rozwiązania stosują niektóre gminy w powiecie złotoryjskim, np. gmina wiejska. W sąsiedniej gminie dopłaca się obecnie 49 gr do wody i 2 zł do ścieków. Po uwzględnieniu tych dopłat woda kosztuje tam 3,99 zł brutto a ścieki 7,01 zł brutto. Uzasadnieniem stosowania art. 24 ust. 6 są społeczne i ekonomiczne cechy działalności użyteczności publicznej (II SA/Gl 292/08).
  4. W przypadku wejścia w życie taryf będą one obowiązywały przez rok (art. 20 ust. 1) i muszą uwzględniać realne koszty przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług (ust. 2). Czym są niezbędne przychody?

    „niezbędne przychody – wartość przychodów w danym roku obrachunkowym, zapewniających ciągłość zbiorowego zaopatrzenia w wodę odpowiedniej jakości i ilości i zbiorowego odprowadzania ścieków, które przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne powinno osiągnąć na pokrycie uzasadnionych kosztów, związanych z ujęciem i poborem wody, eksploatacją, utrzymaniem i rozbudową urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych oraz osiągnięcie zysku;”

    Oznacza to, że RPK nie ma pełnej dowolności w kształtowaniu taryf, ale taryfy muszą odpowiadać kosztom i gwarantować jakiś zysk. W tym przypadku jest on niewielki.

  5. Uchwała w sprawie taryf nie jest aktem prawa miejscowego.
    Uchwała nie wymaga publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa (patrz np. wyrok II SA/Wr 764/12). Nie jest też aktem generalnym, bo jest skierowana do przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego a nie dla… ogółu mieszkańców.
  6. Odstąpienie radnych od głosowania może być odczytywane jako przejaw woli politycznej – nie chcemy podwyżek, ale nie widzimy podstaw do odmowy ich zatwierdzenia.
    Czy to, że radni chcą uniknąć głosowania jest dobre czy nie? Z jednej strony pokazuje wolę polityczną radnych (nie chcemy podwyżek) z drugiej świadomość, że przegłosowanie uchwały o braku wyrażenia zgody na zatwierdzenie stawek może nie ostać się przed organem nadzoru. W razie stwierdzenia przez organ nadzoru uchwały o odmowie zatwierdzenia taryf, taryfy zweryfikowane przez Burmistrza wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia doręczenia przedsiębiorstwu rozstrzygnięcia nadzorczego (art. 24 ust. 5b). Gdyby jednak wojewoda uznał nieważność uchwały o zatwierdzeniu taryf albo nie stwierdził nieważności uchwały o odmowie zatwierdzenia taryf, czas obowiązywania taryf dotychczasowych zostałby przedłużony o 90 dni od dnia doręczenia przedsiębiorstwu rozstrzygnięcia nadzorczego (art. 24 ust. 5a).

Czy w tej sytuacji radni umywają ręce? Złotoryjska sytuacja pokazuje, że nowelizacja ustawy jest pożądana. Scedowanie kompetencji zatwierdzania taryf na wojewodów mogłoby być dobrym rozwiązaniem. Podwyżki taryf nigdy nie będą decyzją popularną. Głosowania w poprzednich latach pokazują, że temat ten dzieli radę i bardzo duża część Rady woli się wstrzymać. Tym bardziej widoczne jest to gdy obywatele patrzą włodarzom na ręce.

Rok Za Przeciw Wstrz. Uchwała Cena netto
za 1m3 wody
gosp. domowe /
przedsiębiorstwa
Cena netto
za 1m3 ścieków
2017 ??? ??? ??? ma być głosowana
30.03.2017
3,72 / 3,31
(+9 gr) / (+20 gr)
6,19 (+51 gr)
2016 5 1 6 Zobacz szczegóły 3,63 / 3,11
(+10 gr) / (+20 gr)
5,68 (+2 gr)
2015 5 1 6 Zobacz szczegóły 3,53 / 2,99
(+18 gr) / (+17 gr)
5,66 (+1 gr)
2014 7 3 4 Zobacz szczegóły 3,35 / 2,82
(+16 gr) / (+3 gr)
5,65 (+36 gr)
2013 12 1 1 Zobacz szczegóły 3,19 / 2,79
(+12 gr) / (-21 gr)
5,29 (+39 gr)
2012 10 1 3 Zobacz szczegóły 3,07 / 3,00
(+23 gr) / (-4 gr)
4,90 (+18 gr)
2011 8 5 2 Zobacz szczegóły 2,84 / 3,04 4,72

Zobacz również:

Jak wyliczono nowe stawki wody i ścieków? Szczegóły wniosku taryfowego

RPK podniesie stawki za wodę i ścieki?

Komentarze

komentarze