W Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego opublikowany został grudniowy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego dotyczący uchwały Rady Miejskiej w Złotoryi w przedmiocie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli, niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego oraz niepublicznych szkół o uprawnieniach szkół publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystywania.
Skargę wnieśli wspólnicy spółki prowadzącej jedno z prywatnych przedszkoli. Zarzucili niezgodność z prawem:
– § 6 ust. 2 poprzez zobowiązanie kontrolowanej jednostki do udostępnienia dokumentów obejmujących finanse organu prowadzącego, wykraczające poza rozliczenie udzielonej dotacji;
– § 4 ust. 2, które w miesiącach lipiec i sierpień nie ustalają faktycznej ilości uczniów, lecz opierają się na uśrednionej ilości innych miesięcy. Wnosząc o uchylenie zaskarżonych przepisów skarżący zarzucili, iż podjęte zostały z naruszeniem:
Jako wzorzec kontroli podano art. 80 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. jedn. Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm., dalej u.s.o.) poprzez jego pominięcie jako podstawy prawnej uchwały oraz art. 90 ust. 4 u.s.o. poprzez brak uregulowania w uchwale trybu prawidłowości pobrania i wykorzystywania dotacji.
Sąd stwierdził nieważność § 6 ust. 2 pkt 1 uchwały we fragmencie „ilości dowodów wpłat czesnego i zwolnień z opłat”. Skład orzekający uznał, że
„(…) w celu oceny zgodności podanych danych wskazanych we wniosku o udzielenie dotacji, miesięcznej informacji o liczbie uczniów i w rozliczeniach dotacji zdaniem Sądu za wystarczające uznać należy dane określone w takich dokumentach jak karta zgłoszenia, umowa cywilnoprawna, lista obecności czy też innych dokumentach związanych z przebiegiem nauczania. Nie należą do nich zaś ilość dowodów wpłat czesnego i zwolnień z opłat, gdyż nie mieszczą się w żadnej z kategorii dokumentacji wymienionej w art. 90 ust. 3f u.s.o., tj. organizacyjnej, finansowej i przebiegu nauczania. Mają one znaczenie jedynie w zakresie wzajemnych rozliczeń między prowadzącym przedszkole a stroną umowy, na podstawie której dziecko do takiego przedszkola uczęszcza. „
Pozostałą treść § 6 ust. 2 sąd uznał za zgodną z prawem i podkreślił, że gmina ma prawo wglądu w dokumenty finansowe. Ma to związek z prawem do oceny celowości wydatkowania dotacji.
W przypadku § 4 ust. 2 sąd nie dopatrzył się naruszenia prawa:
„W niniejszej sprawie skarżący naruszenie swojego interesu prawnego upatrują w tym, że postanowienia § 4 ust. 2 uchwały wysokość dotacji w miesiącu lipcu i sierpniu nie uzależniają od faktycznej ilości uczniów, lecz biorą uśrednioną ilość z innych miesięcy. Działanie takie skarżący uznają za istotne naruszenie ich uprawnienia do otrzymania dotacji na każdego ucznia. Zdaniem Sądu takie twierdzenia skarżących nie znajdują jednak uzasadnienia w brzmieniu kwestionowanego przepisu, a nawet rzec można stanowią jego nadinterpretację. W zakresie bowiem obliczania dotacji w miesiącu lipcu i sierpniu w przedszkolach – które to prowadzą skarżący – oraz innych formach wychowania przedszkolnego lokalny prawodawca nakazał uwzględniać stan wykazany w informacji miesięcznej. Wynika to wprost z literalnego brzmienia zaskarżonego przepisu. Nie ma w nim mowy o obliczaniu dotacji w postaci uśrednionej ilości uczniów z innych miesięcy, którą to podnoszą skarżący.„
Fragment uchwały nr 0007.XII.92.2015:
§ 4.
1. Dotacja dla niepublicznych przedszkoli, niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego, niepublicznych szkół podstawowych lub gimnazjów obliczana jest w poszczególnych miesiącach w przeliczeniu na każdego ucznia wskazanego w informacji miesięcznej o aktualnej liczbie uczniów składanej przez podmioty dotowane w terminie do 5 dnia każdego miesiąca, według stanu na pierwszy dzień miesiąca. Wzór informacji miesięcznej stanowi załącznik nr 2 do uchwały.
2. W miesiącach lipiec i sierpień liczba uczniów uprawnionych do dotacji stanowi w szkołach stan wykazany w informacji miesięcznej w czerwcu, łącznie z absolwentami, za wyjątkiem uczniów skreślonych z listy, w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego- stan wykazany w informacji miesięcznej.
3. W przypadku, gdy do przedszkola niepublicznego uczęszcza uczeń niebędący mieszkańcem Gminy Miejskiej Złotoryja, osoba fizyczna lub prawna prowadząca podmiot dotowany dołącza do informacji miesięcznej, o której mowa w ust. 1, wykaz z danymi uczniów, który obejmuje imię i nazwisko, adres zamieszkania, PESEL.
4. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w informacji miesięcznej, o której mowa w ust. 1 podmiot dotowany składa jej korektę.
5. W przypadku, gdy uczeń przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły wykazywany jest w informacji, o której mowa w ust. 1, przez więcej niż jeden podmiot dotowany, organ udzielający dotacji może żądać od osoby prowadzącej przedłożenia pisemnego oświadczenia rodzica lub prawnego opiekuna w celu potwierdzenia uczęszczania ucznia do danego podmiotu dotowanego.
6. Dotacja przekazywana jest w 12 częściach w terminie do 15 dnia każdego miesiąca na rachunek bankowy dotowanego. W przypadku zmiany rachunku bankowego wskazanego we wniosku osoba prowadząca podmiot dotowany informuje niezwłocznie na piśmie organ udzielający dotacji o dokonanej zmianie.§ 6.
1. Upoważnione osoby Urzędu Miejskiego w Złotoryi, mogą przeprowadzić kontrolę w jednostkach dotowanych pod względem prawidłowości pobierania i wykorzystywania dotacji, zgodnie z zasadami określonymi w art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty, zgodności liczby uczniów wykazanych w informacji miesięcznej, w oparciu o dokumentację stanowiącą podstawę sporządzenia powyższych danych.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1 obejmuje:
1. zgodność danych wskazywanych we wniosku o udzielenie dotacji, miesięcznej informacji o liczbie uczniów i w rozliczeniach dotacji – na podstawie dokumentacji przebiegu nauczania, ilości dowodów wpłat czesnego i zwolnień z opłat oraz umów o nauczanie uczniów, w ramach uczniów niepełnosprawnych i objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju kontroli podlegają orzeczenia o niepełnosprawności i opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;
2. prawidłowości wykorzystania dotacji zgodnie przeznaczeniem, o którym mowa w art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty, na podstawie dokumentacji finansowo- księgowej, wyciągów z rachunku bankowego, faktur i rachunków.
3. Kontrolujący dokonuje ustaleń stanu faktycznego w zakresie objętym przedmiotem kontroli na podstawie dokumentów przedstawionych przez kontrolowanego.
Uchwała została podjęta 26 listopada 2015 r. Orzeczenie zapadło 8 grudnia 2016 r. Gmina Miejska Złotoryja musi pokryć 407 zł kosztów postępowania na rzecz skarżących.
Na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, prawo do wniesienia skargi na uchwałę rady gminy ma „każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej”. Można to zrobić po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia.