Najstarszym pod względem prawnym miastem w Polsce jest Złotoryja. Od 1 stycznia 2018 r. na mapie Polski przybędzie kilka nowych miast. Najmniejszym z nich będzie Wiślica licząca nieco ponad 500 mieszkańców.
W artykule „Wiślica – nowe miasto od 1 stycznia 2018 r.” autorstwa Marka Domagalskiego na łamach Rzeczpospolitej za główne motywy nadania Wiślicy praw miejskich wymienia się przyciągnięcie turystów i inwestorów.
Jak nadawano prawa miejskie za czasów kiedy otrzymała je Złotoryja?
Książę śląski Henryk Brodaty nadał Złotoryi prawa miejskie w roku 1211. Miało to miejsce na Zamku w Rokitnicy a głównym czynnikiem miastotwórczym było wydobycie złota. Prawa miejskie nadano na bazie dokumentu lokacyjnego z Magdeburga, na którym znalazł się następujący dopisek:
„Niech wiadomym mianowicie będzie, że przepisy te, spisane przez pana Wichmanna, arcybiskupa magdeburskiego, nadajemy naszym gościom ze Złota na wieczne posługiwanie się, umacniając odciskiem naszej pieczęci. W roku 1211.”
Za czasów męża św. Jadwigi Śląskiej nadano prawa miejskie wielu miejscowościom na Dolnym Śląsku, m.in. Lwówkowi Śląskiemu (1217) czy Środzie Śląskiej (1235).
Jak się obecnie nadaje prawa miejskie?
Obecnie prawa miejskie nadaje Rada Ministrów rozporządzeniem, które zawsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia danego roku. W tym roku takie rozporządzenie wydano 24 lipca 2017 r. Jego podstawą prawną jest art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1875, poz. 2232).
Zgodnie art. 4 ust. 2 u.s.g. takie rozporządzenie może być wydane także na wniosek zainteresowanej rady gminy. Procedurę składania wniosku reguluje art. 4b u.s.g. Rada gminy występuje z wnioskiem do ministra właściwego do spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody, w terminie do dnia 31 marca.
Wcześniej przeprowadza się na terenie gminy konsultacje społeczne. Przykładowa kampania za nadaniem praw miejskich przeprowadzona przez gminę wygląda tak:
- Szydłów (pozostałe dokumenty)
- Opatówek (pozostałe dokumenty)
- Kamieniec Ząbkowicki (pozostałe dokumenty)
Nadanie gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich zmiana dokonywane są w sposób uwzględniający (art. 4 ust. 4 u.s.g.):
- infrastrukturę społeczną i techniczną,
- układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
Mamy w powiecie sołectwa większe od Wiślicy
W przypadku powiatu złotoryjskiego mamy kilka miejscowości, które są większe od Wiślicy czy nawet miast w naszym województwie. Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku w Wilkowie i Wilkowie-Osiedlu mieszkały łącznie 2294 osoby, podczas gdy w Świerzawie 2428 a w Lubomierzu 2026. Następną miejscowością w powiecie złotoryjskim pod względem liczby ludności było Zagrodno – ok. 1 500 mieszkańców.
Czy cokolwiek mogłoby przemawiać np. za Wilkowem?
Układ urbanistyczny i charakter zabudowy Wilkowa-Osiedla przypomina małe miasteczko. Na terenie miejscowości mieszczą się m.in.: domy dziecka, szkoły, kościół, basen, sklepy, biblioteka, zakład gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, bloki mieszkalne.
Już dziś Wilków, jak na tak małą miejscowość, posiada świetnie działające przedsiębiorstwa, m.in. Mine Master czy PGP Bazalt. Część terenów w granicach tej miejscowości mogłyby posłużyć utworzeniu kolejnych przedsiębiorstw, np. w ramach stref inwestycyjnych. Miejscowość pełni też rolę „sypialni Złotoryi”, w której mieszkają osoby pracujące na co dzień w Złotoryi.
Czy Złotoryi to się opłaca?
Ciężko powiedzieć czy dla Złotoryi lepszym rozwiązaniem byłoby połączenie gminy miejskiej z gminą wiejską (o którym mówił kiedyś burmistrz) czy powstanie kilometr czy trzy (do Wilkowa-Osiedla) od rogatek miasta nowego miasteczka (o którym nie mówi nikt) – z siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Wilków. Zdaje się, że takie pobliskie miasteczko mogłoby dobrze oddziaływać na Złotoryję dając np. ciekawe tereny inwestycyjne.
Najbliższe miasta (*od/do granic miast):
- Legnica – 12 km
- Świerzawa – 14 km
- Chojnów – 14,5 km
(Fot. openstreetmap.org)